W swojej książce ‘The China Study’ (‘Badania Chińskie’; polskie tłumaczenie książki nosi tytuł ‘Nowoczesne zasady odżywiania’) profesor Colin T. Campbell sformułował zasady diety WFPB (Whole Food Plant Based).

Przede wszystkim:
Jak należy tłumaczyć skrót WFPB?

Drugi człon nazwy ‘Plant Based’ nie sprawia trudności; mówi, że podstawą diety są produkty roślinne. Co jednak ma Campbell na myśli, mówiąc ‘Whole Food’?

Chodzi mu to, że produkty roślinne są najbardziej wartościowe tylko wtedy, gdy zjadamy je w takiej postaci, w jakiej stworzyła je natura, a więc w formie jak najmniej przetworzonej przez człowieka.

Holizm żywieniowy (whole = całość) jest stanowiskiem, które Campbell przeciwstawia modnemu współcześnie redukcjonizmowi. Zdaniem Campbella, redukcjonizm zupełnie niepotrzebnie izoluje poszczególne składniki odżywcze i bada oraz rozpatruje je indywidualnie, lekceważąc ich naturalne ‘otoczenie’.

Np. jeśli jakaś witamina występuje w jakimś owocu, to najczęściej jako grupa kilku lub kilkudziesięciu pokrewnych związków chemicznych, łącznie z setkami lub tysiącami innych związków chemicznych zawartych w miąższu tego owocu. Jedząc owoc – zjadamy naraz wszystkie te związki, dzięki czemu witamina działa najlepiej. Tymczasem redukcjoniści, izolując witaminę – badają tylko jeden związek chemiczny, co jest błędem. Nawet jeśli wyprodukujemy ten związek i podamy go w formie suplementu diety – jego działanie jest niepełne, niedoskonałe i wielokrotnie słabsze, niż działanie owocu w całości.

Tak więc – powinniśmy unikać tych z produktów roślinnych, które są – zupełnie niepotrzebnie – przetworzone przez człowieka. Nie oznacza to jednak, że mamy usunąć z jadłospisu np. mąkę, cukier czy tłuszcz roślinny. Po prostu: unikaj mąk białych (oczyszczonych) i kiedy tylko możesz – wybieraj mąki i pieczywo pełnoziarniste (szare); unikaj cukrów (ale nie w postaci owoców) i ograniczaj oleje roślinne (ale nie nasiona czy orzechy).

Oleje roślinne nie rosną w butelkach; naturalnie stanowią składnik ziaren, nasion i orzechów. Cukry nie rosną na drzewach w cukiernicach pod postacią kryształków sacharozy, tylko stanowią składnik miąższu owoców i warzyw. Ziarna zbóż nigdy nie rosną bez swojej otoczki; to my – we młynie, podczas mielenia – dzielimy ziarno na białą mąkę i otręby, które odrzucamy, pozbawiając mąkę większości minerałów (i czasem cierpiąc potem na ich niedobory).

Ostatecznie dietę WFPB (Whole Food Plant Based) najprościej jest tłumaczyć jako:

‘Produkty Roślinne Jak Najmniej Przetworzone’

Tak – to jest właśnie dieta, którą zaleca Campbell po 50 latach swoich prac badawczych nad wpływem żywienia na zdrowie.

Zwróć uwagę na jedno – jak bardzo różni się to stanowisko od standardowej postawy przeciętnego wegetarianina albo weganina. Podstawą wyborów żywieniowych wegetarianina jest ideologia: ‘nie jem niczego, co wiąże się z zabijaniem’, weganin zaś posuwa się o krok dalej: ‘nie jem żadnych produktów zwierzęcych’.

Jeśli teraz postawisz przed nimi na stole pełną cukiernicę z łyżką, szklankę oleju rzepakowego i kostkę sera – w żaden sposób nie naruszy to ideologii wegetarianina, weganin zaś pozostawi na talerzu jedynie ser. Ten przykład dowodzi, że obie z tych ideologii nie mają nic wspólnego z troską o zdrowie.

Przy okazji, kierując się ideologią, a nie zdrowym rozsądkiem – weganie nie odczuwają potrzeby poszerzania swojej wiedzy, popełniają więc dość często błędy żywieniowe. To właśnie przez ich błędy cała społeczność spod znaku VEGE jest celem ataków środowiska medycznego.

Przejdźmy do konkretów (!)

CO JEŚĆ?

Dostarczę Ci gotowej odpowiedzi – w sposób ogólny. Poniżej zobaczysz całe grupy produktów spożywczych, pod którymi powinny uginać się półki Twojej spiżarni i które powinny stanowić Twoje KUCHENNE KRÓLESTWO.

Jak – standardowo – Polacy wyobrażają sobie dietę roślinną?
Najbardziej powszechna jej wizja to… sałata (+ jabłko okręcone centymetrem krawieckim – najgłupszy z symboli diet odchudzających, bo przecież w miejscu okręcenia – jabłko jest akurat najgrubsze).

Tymczasem… (!)
Prawda o diecie roślinnej WFPB Colina Campbella wygląda tak:

A.
UNIKAJ (!!!):

PRODUKTY ODZWIERZĘCE
(mięso i wędliny, drób, nabiał, jaja, tłuszcze nasycone zwierzęce)

* *

B.
OGRANICZAJ (!):

ROŚLINNE PRODUKTY PRZETWORZONE
(cukry proste; produkty z mąk oczyszczonych; tłuszcze dodane roślinne)

* *

C.
JEDZ DO WOLI WSZYSTKO CO POZOSTAŁO

Koniec.
Tak, to już koniec.
Całość diety Campbella zmieściła się w trzech zdaniach.

Ot i mamy całą FILOZOFIĘ ZDROWIA (!)

* *

Powie ktoś, że po odrzuceniu 'zwierzęcych’ i unikaniu 'roślinnych przetworzonych’ – niewiele już pozostało? No to spójrz, co pozostało:

1. ZBOŻA i ZBOŻA RZEKOME *

*) UWAGA! Jeśli tylko możesz – wybieraj produkty PEŁNOZIARNISTE
(= z mąki z pełnego przemiału ziarna, czyli bez odrzucania otrębów)

ZBOŻA:

Pszenica i Pszenica Orkisz

Chleby, bułki, kluski, makarony, placki i ciasta z mąki pszennej, najlepiej – z mąki Grahama [typ 1850; drobno mielona] mąki razowej [typ 2000; grubo mielona] lub z pełnego ziarna [typ 3000]; wyroby z razowej mąki orkiszowej; pęczak pszenny i orkiszowy; płatki pszenne i orkiszowe; otręby pszenne i orkiszowe; kuskus; bulgur; zarodki i kiełki pszenne; mleko zbożowe z pszenicy i orkiszu… itp.

Żyto

Chleby, bułki, kluski i makarony z mąki żytniej starogardzkiej [typ 1850] lub razowej [typ 2000] i z pełnego ziarna [typ 3000]; otręby żytnie; kiełki żytnie… itp.

Owies

Płatki owsiane – najlepiej zwykłe [są mniej przetworzone od płatków 'górskich’ i 'błyskawicznych’], wyroby z mąki owsianej, pęczak owsiany, kasza owsiana, otręby owsiane; mleko zbożowe owsiane… itp.

Proso (Jagła)

Produkty z mąki jaglanej, kasza jaglana, płatki jaglane… itp.

Jęczmień

Produkty z mąki jęczmiennej; płatki jęczmienne; kasze jęczmienne [pęczak, perłowa, wiejska]… itp.

Ryż

Ryż brązowy [pełnoziarnisty] i biały; wyroby z mąki ryżowej [białej i brązowej] – makarony, kluski, ciasta, ciastka, placki, naleśniki, bliny; płatki ryżowe; otręby ryżowe; ryż dęty; mleko zbożowe ryżowe… itp.

Kukurydza

Ziarna kukurydzy; wyroby z mąki kukurydzianej – pieczywo, ciasta, kluski, naleśniki; kasza kukurydziana; płatki kukurydziane; popcorn… itp.

ZBOŻA RZEKOME:

Gryka zwyczajna

Wyroby z mąki gryczanej; kasza gryczana cała – prażona i biała; płatki gryczane; otręby gryczane… itp.

Amarantus (szarłat wyniosły)

Wyroby z mąki z amarantusa; nasiona amarantusa; płatki amarantusowe… itp.

Quinoa (komosa ryżowa; ryż peruwiański)

Quinoa kasza (całe ziarna); mąka z quinoa; płatki quinoa; otręby z komosy ryżowej 'quinoa’; mleko z komosy ryżowej… itp.

* *

2. WARZYWA

Warzywa Strączkowe

Fasola

Wszelkie potrawy z wszelkich odmian fasoli – zupy i barszcze, gulasze, pierogi, kotlety, pasztety, smalce, sałatki… itp.

Ciecierzyca

Hummus, falafel i wszystkie inne pomysły na dania z ciecierzycy…

Groch

Wszelkie dania z grochu – gulasze, zupy, kotleciki, gołąbki, sałatki… itp.

Soja

Wyroby z nasion soi i mączki sojowej; tofu; tempeh; kasza sojowa; mleko sojowe… itp.

Soczewica

Wszelkie dania z wszystkich odmian soczewicy – zupy, pasztety, curry, pulpety, kotlety… itp.

Bób

Wszelkie dania z bobu – zupy, sałatki, kremy, pulpeciki, puree, zapiekanki [bobotie]… itp.

Warzywa Kapustne

Brokuł; jarmuż; kalafior; kalarepa; kapusty – brukselska (brukselka), chińska, głowiasta biała, głowiasta czerwona, pekińska, włoska

Warzywa Cebulowe

Cebula zwyczajna; czosnek; por; szalotka; szczypiorek

Warzywa Liściowe

Burak liściowy (boćwina); burak ćwikłowy (botwina); cykoria sałatowa; cykoria endywia; pietruszka naciowa; roszpunka warzywna; pieprzyca siewna (rzeżucha); rukiew wodna; sałata siewna; seler naciowy; szpinak warzywny; szpinak nowozelandzki; rukola

Warzywa Korzeniowe

Batat (wilec ziemniaczany); burak ćwikłowy; maniok jadalny; marchew zwyczajna; pasternak zwyczajny; pietruszka korzeniowa; seler korzeniowy; salsefia; topinambur (słonecznik bulwiasty); skorzonera

Warzywa Psiankowate

Bakłażan (oberżyna); papryka roczna; pomidor zwyczajny; pomidor koktajlowy; ziemniak

Warzywa Dyniowate

Dynia zwyczajna, makaronowa, piżmowa, olbrzymia; kabaczek (cukinia); patison; melon; ogórek siewny; arbuz zwyczajny

Warzywa Rzepowate

Brukiew; rzepa; rzodkiew zwyczajna; rzodkiewka; rzodkiew japońska (daikon)

Warzywa Wieloletnie

Chrzan pospolity; rabarbar ogrodowy; szczaw zwyczajny; szparag lekarski

Warzywa Inne + Rośliny Przyprawowe

Oliwka europejska; karczoch; anyż biedrzeniec; anyż gwiaździsty; kminek zwyczajny; kmin rzymski; kolendra; koper włoski (fenkuł); koper ogrodowy; berberys; borówka brusznica; chmiel zwyczajny; cytrus (skórka cytrynowa i pomarańczowa); dereń; granat; jałowiec pospolity; jarząb pospolity; ziele angielskie; papaja; papryka (m.in. pieprz cayenne); pieprz czarny; pieprz długi; pomidor (keczup); rokitnik zwyczajny; dzika róża; wawrzyn; wanilia; winorośl (wino, rodzynki); czarnuszka (czarny kminek); gorczyca biała i gardalska; kapusta czarna (gorczyca czarna); kapusta sitowata (gorczyca sarepska, brunatna, chińska); kardamon malabarski (zielony); kakao; kawa; kola zaostrzona; kozieradka; mak; migdałowiec (migdały, marcepan); muszkatołowiec korzenny (kwiat muszkatołowy, gałka muszkatołowa); rokietta (rukola, gorczyca perska); sezam; soja (sos sojowy); bez czarny; goździkowiec korzenny (goździki); kapary cierniste; ketmia; szafran uprawny; alpinia; chrzan pospolity; cykoria; dzięgiel; imbir lekarski; lukrecja gładka; ostryż długi (kurkuma, szafran indyjski); pasternak; rzodkiewka; tatarak; asafetyda (zapaliczka cuchnąca); cynamonowiec (cynamon cejloński, seszelski, chiński, jawajski, sajgoński); bazylia; curry; biedrzeniec; estragon; piołun; bylica; cząber (ogrodowy i górski – czubrica); hyzop; koper; lawenda; lebiodka majeranek (majeranek); lebiodka pospolita (oregano); lubczyk ogrodowy (lubczyk, maggi) ; macierzanka tymianek (tymianek); melisa lekarska; mięta zielona; mięta pieprzowa; mirt; ogórecznik; palczatka cytrynowa (trawa cytrynowa); pietruszka; rzeżucha; roszponka; rozmaryn; rukiew; ruta; seler; szałwia; szczaw; trybula; wawrzyn szlachetny (liście bobkowe, liście laurowe); wrotycz

* *

3. Owoce

Brzoskwinia; nektarynka; gruszka; jabłko; morela; morwa; śliwka; wiśnia; czereśnia; cytrusy (cytryna, grejpfrut, pomarańcza, mandarynka); figa; granat; kasztan jadalny; mango; kiwi; daktyle; awokado (smaczliwka wdzięczna); figa kaktusowa (opuncja figowa); agrest; aronia; borówka (amerykańska, brusznica, czarna); jagoda kamczacka; jeżyna; malina; pigwa; porzeczka (czarna, czerwona, biała); winogrona; żurawina; ananas; banan; poziomka; truskawka

* *

4. Nasiona, orzechy, pestki

Orzech laskowy; orzech włoski; orzeszki pistacjowe; orzech makadamia; migdały (migdałowiec pospolity); nerkowce (migdały indyjskie, nanerczowe); orzechy brazylijskie; orzeszki arachidowe (ziemne, fistaszki); orzeszki piniowe; orzech kokosowy; słonecznik, pestki dyni, siemię lniane, sezam, mak, orzech pecan, itp.

* *

5. Grzyby

Borowik; koźlarz; maślak; podgrzybek; kania; gąska; rydz; opieńka; pieczarka; boczniak; kurka; trufla, itp.

* *

Na koniec:
…Owszem – (bystrzaki już z pewnością zauważyły) – wielkim pytaniem są… RYBY.
Co prawda Colin Campbell stwierdził, że rybom… ‘bliżej do krowy, niż do ryżu’, jednak nie wyraził jednoznacznego stanowiska. Oznacza to tylko, że ich nie badał, ani też nie napotkał dowodów czy przesłanek jednoznacznie eliminujących ryby z diety. Najogólniej rzecz ujmując – zalecał ostrożność i umieścił ryby w grupie” 'OGRANICZAJ’.